CO2-prestatieladder en NTMB-systeem bevorderen duurzaamheidscertificatie
De vergroening van onze samenleving is een feit en de bouwsector wil deze hogesnelheidstrein niet missen. COPRO speelt achter de schermen een zeer grote rol bij het vertalen van theoretische concepten naar praktisch implementeerbare oplossingen. Door duurzaamheid niet alleen op productniveau, maar ook op systeemniveau te evalueren en te certificeren, willen we in de nabije toekomst ook de context waarin producten toegepast worden in rekening brengen bij het streven naar milieuvriendelijkheid en ecologische performantie. Daarvoor heeft COPRO twee interessante troeven in handen: de CO2-prestatieladder en het NTMB-certificaat.
De certificatie van bouwproducten is in volle evolutie. De focus lag lang op bouwfysische aspecten (diameter, sterkte, dikte, …), maar de laatste jaren neemt het belang van duurzame parameters (uitloging, levensduur, onderhoudsvriendelijkheid, CO2-footprint, circulariteit …) alsmaar toe. “We bekijken duurzaamheid ruimer dan het productniveau (‘durability’) en willen tevens de achterliggende systemen en processen in rekening brengen (‘sustainability’)”, vertelt onze CEO Dirk Van Loo. “Een product kan an sich zeer duurzaam zijn, maar gaat misschien wel gepaard met hoge transportkosten en een grote CO2-impact omdat het van de andere kant van de wereld moet komen, waardoor het totaalpakket heel wat minder duurzaam oogt. Dit alles zullen we in de nabije toekomst trachten te integreren in onze certificatiesystemen – een shift die kadert in de algemene tendens naar vergroening. Samen met de Vlaamse overheid werken we ook aan ‘Green Public Procurement’, waarbij aanbestedingsprocedures worden uitgewerkt die niet louter om de laagste prijs, maar tevens om ecologische performantie draaien.”
Duurzaamheidsstimulus voor uitvoerders
Een certificatiesysteem dat perfect binnen die Green Public Procurement past, is de CO2-prestatieladder, een concept dat al een tiental jaar furore maakt in Nederland en dat binnenkort ook in ons land wordt uitgetest. “De CO2-prestatieladder is een duurzaamheidsstimulus voor uitvoerders, een managementsysteem dat gelabelde bedrijven aanmoedigt om hun CO2-uitstoot op structurele wijze terug te dringen – zowel binnen de bedrijfsvoering als in de toeleveringsketen en bij de uitvoering van projecten”, verduidelijkt Dirk Van Loo. “Energiebesparing, efficiënt materiaalgebruik en groene energie zijn pluspunten die maken dat bouwbedrijven een of meer niveaus (van 1 tot 5) kunnen stijgen op de CO2-prestatieladder. Zo maken ze meer kans om overheidsopdrachten binnen te halen. Aannemers die inschrijven op openbare aanbestedingen kunnen in Nederland van een fictieve korting genieten als ze over een certificaat van de CO2-prestatieladder beschikken. Afhankelijk van hun niveau op de ladder is die korting groter of kleiner. Er zijn in totaal twintig werven geselecteerd – tien in Vlaanderen en tien in Wallonië – waarbij aan de inschrijvers gevraagd wordt om zo’n certificaat voor te leggen. Ook buigt het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zich over deze problematiek. Eens deze projecten achter de rug zijn, zullen de publieke bouwheren evalueren of het systeem toekomst heeft in ons land en wat er al dan niet aan moet veranderen om het af te stemmen op de Belgische gang van zaken. COPRO is ondertussen erkend als certificateur door SKAO, de Nederlandse schema-eigenaar.”
Natuurinclusief bouwen
Er is nog een tweede duurzaam certificatiesysteem dat verder kijkt dan het productniveau: NTMB (natuurtechnische milieubouwmaterialen). Dat heeft dan weer betrekking op natuurinclusief bouwen, legt Dirk Van Loo uit: “Het gaat om producten, technieken en toepassingen die natuurontwikkeling bevorderen. Denk aan oevers van rivieren, kanalen of grachten die niet verhard worden, maar bijvoorbeeld met bioafbreekbare producten. Maar ook binnen die categorie van bioafbreekbare producten is er een belangrijk onderscheid te maken. Kokosmatten die versterkt zijn met polypropyleenvezels zullen minder goed scoren dan kunststofvrije toepassingen. Dit alles wordt gevaloriseerd via de NTMB-certificatie, een systeem dat oorspronkelijk eigendom was van het Vlaams Gewest, maar dat is overgedragen aan COPRO. We hebben plannen om het NTMB-systeem uit te breiden, in samenspraak met de sector. Momenteel gaat het hoofdzakelijk over oeverbeschermingsproducten, maar ook andere toepassingen zoals zaden voor bepaalde vegetatie kunnen geschikt zijn – als daar behoefte aan is, tenminste.”
Complexe oefening
COPRO heeft als controleorgaan de taak om neutraal en onpartijdig na te gaan wat de bouwsector wil en nodig heeft, om vervolgens een concrete, betrouwbare certificatiemethodiek uit te werken die de praktische implementatie van duurzame oplossingen stimuleert en faciliteert. “De moeilijkheid is echter dat er voor producteigenschappen doorgaans wel duidelijke normen en objectieve criteria bestaan, maar voor globale duurzaamheid (nog) niet. Het is een complexe oefening om dit te kwantificeren, waardoor greenwashing altijd om de hoek loert”, beseft Dirk Van Loo. “Het is dan ook zaak om samen met de voornaamste stakeholders – voorschrijvers, aannemers, experten (onderzoekscentra, universiteiten …) en producenten – te bepalen welke parameters ze belangrijk vinden om de duurzaamheid van producten en systemen te kunnen evalueren. Een werk van lange adem, dat echter cruciaal is om de milieuvriendelijkheid en de kwaliteit van bouw- en infrastructuurprojecten naar een hoger niveau te tillen. Hetzelfde geldt voor de uitvoeringscertificatie, die we in 2021 zullen uitrollen – enerzijds voor de plaatsing en vervanging van vangrails, anderzijds voor het plaatsen en onderhouden van ondergrondse waterbuffer- en infiltratiesystemen. De kwaliteit van die producten kan op zich uitstekend zijn, maar als ze niet goed geïnstalleerd en/of onderhouden worden, komt hun werking in het gedrang. Via uitvoeringscertificatie hopen we dat te vermijden.”
