CO2-Prestatieladder charmeert zowel aannemers als opdrachtgevers
In het kader van de Europese klimaatdoelstellingen is de Belgische bouwsector continu op zoek naar manieren om de algemene CO2-uitstoot terug te dringen. Een instrument dat hier in de (nabije) toekomst een rol in kan spelen, is de CO2-Prestatieladder, een managementsysteem dat gecertificeerde bedrijven aanmoedigt om hun CO2-footprint op structurele wijze te verkleinen en dat momenteel uitgetest wordt in ons land. Uit de vele reacties blijkt dat dit innovatieve concept zowel bij opdrachtgevers als aannemers op heel wat interesse kan rekenen.
Het idee achter de CO2-prestatieladder is eenvoudig. Aannemers die hun CO2-footprint verkleinen, krijgen een CO2 Bewust Certificaat, dat hen een fictieve korting oplevert in openbare aanbestedingen. “Energiebesparing, efficiënt materiaalgebruik en groene energie zijn pluspunten die maken dat bouwbedrijven één of meer niveaus (van 1 tot 5) kunnen stijgen. Hoe hoger het niveau op de CO2-Prestatieladder, hoe groter de fictieve korting”, vertelt Kim De Jonghe van COPRO. “Momenteel wordt via 25 proefprojecten – tien in Vlaanderen, tien in Wallonië en vijf in Brussel – nagegaan of het systeem al dan niet toekomst heeft in ons land. Ze lopen nog tot 2022 en 2023. Nadien wordt beslist of en op welke manier de CO2-Prestatieladder geïmplementeerd wordt in België.”
Succesverhaal in Nederland
Het webinar van COPRO en VlaWeBo had tot doel om het brede bouwpubliek te laten kennismaken met de CO2-Prestatieladder en ‘good practices’ te delen. Aangezien het concept al tien jaar furore maakt bij onze noorderburen en er inmiddels goed ingeburgerd is in openbare aanbestedingen, mocht Tijmen de Groot van de Nederlandse systeembeheerder S.K.A.O. de debatten openen. “De CO2-prestatieladder is een waar succesverhaal in Nederland. Inmiddels zijn er al meer dan duizend certificaten uitgereikt aan circa 3500 Nederlandse organisaties, met de bouw- en infrastructuursector als absolute voorloper. Opvallend: het gros van de certificaathouders zijn kleine bedrijven. De CO2-Prestatieladder is dus zeker niet alleen geschikt voor grote ondernemingen.”
Niet enkel de Nederlandse aannemers zijn enthousiast. Ruim 150 aanbestedende opdrachtgevers zetten de CO2-Prestatieladder structureel in met het oog op CO2-reductie. “Zij zijn fan omdat het instrument kant-en-klaar is voor gebruik en omdat het uitgaat van ‘belonen en uitdagen’ in plaats van bestraffen. Academische studies tonen aan dat het aantal gecertificeerde organisaties sterk groeit nadat overheden en andere opdrachtgevers beslist hebben om de CO2-Prestatieladder structureel op te nemen in aanbestedingen. Dat toont aan dat het een zeer krachtig instrument is om tot een duurzamere manier van werken te komen.”
Belonen in plaats van straffen
Na deze algemene introductie vertelde Kim De Jonghe, lead auditor en Certification Manager van de CO2-Prestatieladder bij COPRO, aan welke eisen organisaties moeten voldoen om een CO2 Bewust Certificaat in de wacht te slepen. Ook het certificatieproces werd uitvoerig toegelicht. Vervolgens legde Dirk Van Troyen van AWV uit hoe de Vlaamse overheid aankijkt tegen de CO2-Prestatieladder. “De voordelen van de CO2-Prestatieladder zijn in onze ogen dat je een volledige sector mobiliseert (circa 3500 bedrijven!). Het beloont partijen die zich inzetten voor de goede zaak. Bovendien is het ook voor overheden een gebruiksvriendelijk instrument. Het brengt weinig extra werk met zich mee, de bewijslast ligt bij de inschrijver en de controle gebeurt door certificerende instellingen. Voor bedrijven die actie willen ondernemen biedt de CO2-Prestatieladder dan weer een duidelijk, eenduidig kader. Het is perfect haalbaar om binnen het jaar een niveau 3-certificaat te bekomen, dus de instapdrempel is zeker niet te hoog.”
De effecten van de CO2-Prestatieladder zijn navenant, benadrukt Van Troyen. “In Nederland laten gecertificeerde bedrijven 3,2% CO2-reductie per jaar optekenen, wat goed is voor een verdubbeling ten opzichte van het algemeen gemiddelde. Per 1 miljoen euro contractwaarde wordt er 10 ton extra CO2 gereduceerd. Anderzijds is de stijging van het effectieve gunningsbedrag verwaarloosbaar (minder dan 0,1%), dus de meerkost voor de overheid is minimaal. De totale systeemkosten bedragen slechts 7 tot 10 euro per extra ton CO2-reductie. Als je weet dat de maatschappelijke kost van CO2-emissie 25 tot 129 euro per ton bedraagt, valt dat erg goed mee!
Zeer nuttige oefening
De laatste spreker die aan bod kwam in het webinar, was Franky Van den Berghe, duurzaamheidsmanager bij Willemen Groep. Hij deelde zijn ervaringen over de recente implementatie van de CO2-Prestatieladder bij Willemen Infra. “We zijn bewust voor instapniveau 3 gegaan, met de bedoeling om eerst onze eigen werking op orde te krijgen en pas nadien te focussen op de rest van de keten. Het was een zeer nuttige oefening om onze energiestromen in kaart te brengen. Bij Willemen Infra vertegenwoordigt het aandeel van de asfaltcentrales meer dan 50% van de volledige CO2-footprint. Daar zal het effect van de maatregelen dus ook het grootst zijn.”
Voor de periode van 2020-2022 engageerde Willemen Infra zich om de CO2-uitstoot met 10% te reduceren ten opzichte van de uitstoot in referentiejaar 2019. “We hebben ons CO2Bewust Certificaat begin dit jaar ontvangen van COPRO. Het gunningsvoordeel op basis van fictieve korting is zeer interessant, net als de vermindering van onze energiekosten door de implementatie van de CO2-reductiemaatregelen. Tot slot komt het certificaat natuurlijk ook het imago van onze organisatie ten goede, zeker met betrekking tot ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’. Wij zijn alleszins zeer blij dat we de sprong gewaagd hebben!”
